Adım adım topraksız domates serası kurulumu

Topraksız domates sera kurulumu ve sera yapım maliyeti hakkında detaylı rehber.

1 dönüm sera kaç ton domates verir ?

Topraksız domates sera kurulumunu ele almadan önce seranın verimi hakkında güncel bilgileri paylaşalım. Topraksız domates serasının verimi domatesin çeşidine göre değişmekle birlikte tonaj yapan, ticari değeri yüksek olan ve raf ömrü uzun çeşitlerde uygun domates yetiştirme koşullarını sağlarsanız ortalama 1 dönümde 55-60 ton arasında verim alırsınız. Bu verimi elde edebilmek için seranızın tüm donanımlara sahip olması gerekmektedir. Seranın içerisindeki sıcaklık en fazla 30°C – 32°C üzerine çıkmamalı en düşük sıcaklık ise 20°C altına inmemeli. Ayrıca bu koşula bağlı olarak ışık miktarı önem arzetmektedir.

Bu sebepten dolayı ışık az alan bölgelerde cam sera tercihi yapılmaktadır ve sera çatısına yapay ışıklandırma sistemleri kurulmaktadır. Seranın en iyi ışık alabilmesi için seranın çatısına kaliteli ve güvenilir sera naylonu seçimi önemlidir. Tüm katkı malzemeleri eklenmiş damlatmayan özelliği olan sera naylonu tercih etmelisiniz.

Aslında serada domates yetiştiriciliği çok kolaydır. Çünkü seranın donanımlarını tam olarak tercih ettiğiniz zaman bitkinin istediği koşulları tam olarak sağlamış, domates bitkinizi doğa olaylarından uzakta tutmuş oluyorsunuz. Ayrıca serayı topraksız sera olarak tercih etmeniz durumunda, topraktan gelecek olan hastalıkları engellemekle birlikte bitkiye verdiğiniz su ve gübre miktarını drenaj çıkışından ölçümleyerek bitkiye verdiğiniz suyu ve gübreyi ne kadar tükettiğini öğrenebiliyorsunuz.

Bitkiyi en üst seviyede beslerken üretimi hızlandırabiliyorsunuz, yada gölgeleme perdesini kapatarak bitkinin ışık alımını azaltarak, sera içi sıcaklığını düşürerek, bitkiye daha az besin ve su veriyorsunuz, sonucunda istediğiniz zaman piyasa talebi doğrultusunda ürün verimini artırmış veya azaltmış oluyorsunuz. Buda sizin ürettiğiniz domatesi en iyi fiyatlardan satmanıza olanak sağlıyor. Topraksız serada domates nasıl yetiştirilir konusu hakkında edindiğimiz bilgilerden sonra asıl konumuz olan sera nasıl yapılır konusunu detaylıca inceleyelim.

Sera kurulumu için yer seçimi.

• Domates bitkisi sıcak ve ılıman iklim bölgesinde yetişir. İklim koşullarının – derecelere düşmesi çok istenmez ve fidelerin dikiminde genellikle ilkbahar geç donlarının bitmesi istenir. Ayrıca sıcaklığın 15 ⁰C’nin altına düşmesinin istenmediği yerlerde domates tarımının yapılması domates veriminde de etkili olacaktır. Domates bitkisi su tutma kapasitesi yüksek bir bitki olup, toprak tuzluluğunun çok olmadığı ve  toprak pH’sinin 5,5 – 7,0 arasında olduğu koşullarda yetiştirilmelidir. Bu yazımızda ise topraksız domates serasının nasıl yapıldığını, serada domates nasıl yetiştirildiğini, topraksız sera, 1 dönüm sera kaç ton domates vereceğini ve topraksız tarım sistemleri fiyatları hakkında bilgiler edineceğiz. 
• Seranın alın tarafı güneye ve kuzeye bakacak şekilde araziye yerleşmelidir. Yan tarafları ise doğu ve batı’ya bakacak şekilde olmalıdır. Birçok yerde sera yönü yanlış kurulmaktadır. Buda bitkinin ışık alımını azaltmaktadır ve verim düşüşüne sebebiyet vermektedir. Bu sebepten dolayı herhangi bir sera için yeni bir arazi arayışınız bulunuyor ise seçeceğiniz arazide seranın alın cepheleri tam olarak kuzeye ve güneye, yan cepheleri ise tam olarak doğuya ve batıya gelecek şekilde arazinizi almanızı tavsiye ediyoruz.
• Seranızı inşa etmek istediğiniz arazinin harita üzerine yerleştirilmiş ölçüsünü (harita üzerinde eni, boyu, arazinin kuzey ve güney cepheleri), arazinizde eğim veya tümsek gibi yerler var ise arazinin aplikasyon krokisini (autocad dosyası) göndermelisiniz. Ayrıca araziye gelen yolu, elektrik hattını, doğal gaz hattını ve su kaynağını da harita üzerinde göstermelisiniz. Sera kurulumu yapılacak arazinin şiddetli rüzgar alan yönü var ise bu yönü de belirtmeyi ihmal etmeyin.
• Arazide veya arazinize yakın yerde elektrik, su ve doğalgaz hatlarının olmasına dikkat edin. Bu size topraksız domates seranızı devreye alma noktasında ciddi anlamda maliyet avantajı sağlayacaktır. 

Sera konstrüksiyonu seçimi

• Modern gotik seraların standart ölçüleri 8, 9.6, 11.2 ve 12.8 metre tünel genişliğine, 5 metre oluk altı yüksekliğine ve 7.6 metre tepe yüksekliğine sahiptir. Bu seranın içine ekeceğiniz bitki çeşidine göre değişiklik gösterebilmektedir. Biz burada topraksız domates serası kuracağımız için dünya genelinde en çok tercih edilen 9.6 metrelik tunelleri kullanacağız. Modern domates seralarında genellikle çelik konstrüksiyon yapısı kullanılır. Konstrüksiyon yapısında 275 gram sıcak daldırma galvanizli ve galvanizli saçtan çekme parçalar kullanılmaktadır.
• Bu malzemenin mevsim olaylarına ve doğal korozyana karşı dayanıklılığını artırmaktadır. Yatırımcı olarak dikkat etmeniz gereken en önemli nokta metrekare başına düşen konstrüksiyon demiri en az 8-10 kilogram arasında olmalıdır. Seranın konstrüksiyon yapısının statik hesaplamalarına bakıldığında da bu veriler ortaya çıkmaktadır. Günümüzde sera kurulumu gerçekleştiren birçok firma sera kurulum maliyetini düşürebilmek için metrekare başına 3-5 kilogram aralığında konstrüksiyon demiri kullanmaktadırlar. Bu ilerleyen zamanlarda yatırımcının başını büyük derde sokmaktadır. Çünkü seralar rüzgar direncini, yağmur yükünü, kar yükünü, ve bitkinin yükünü kaldıramamaktadır, bunun sonucunda sera yıkılmaktadır.

Sera örtüsü seçimi (sera polikarbon örtüsü, sera naylonu)

• Gotik seraların yan duvarları genellikle polikarbon örtüsü ile kaplanabilir. Polikarbon malzemesi -40 +120 derecelere dayanıklılık göstermektedir. Polikarbon malzemesi dış yüzeyi UV katkılı olmaktadır. Polikarbon malzemesi cama nazaran 200 kat darbeye dayanıklıdır. Buda dolu yağmalarında seranızı doludan korur. Polikarbon homojen ışık dağılımı, ses ve ısı yalıtımı sağlamaktadır.

• Gotik seraların çatı kısımları 36 veya 48 aylık uv katkılı naylonla kaplanmaktadır.

• Burada dikkat edilmesi gereken nokta, tercihinizi kendini kanıtlamış firmalardan yana kullanmalısınız. Çünkü birçok firma ucuz mal arayan müşteriler için katkı maddelerine eksik katarak maliyeti düşürebilmektedir. Buda üretiminizi etkileyecek en önemli etkendir. Çünkü ışık geçirgenliği düşük, dayanım ömrü kısa malzemeler sizi hep zarara uğratacaktır. Kaliteli, tüm katkılı olan naylonu 20% oranda daha pahalıdır ama kullanım ömrünü, ışık geçirgenliğini hesaba kattığınızda kendini fazlasıyla kanıtlamaktadır. Uygun maliyetli düşük kaliteli malzeme alırsanız 4 yılda değiştirmeniz gereken naylonu 2 yılda değiştirmek zorunda kalırsınız.

Sera içi bitki askı telleri, gutter sistemi ve yer örtüsü

• Bitki askı telleri: Domates fideleri, gelişme aşamalarında askı tellerine dolandırılarak hem fidelerin birbirilerine değmeden sağlıklı bir şekilde gelişmeleri sağlanır, hem bir fidede oluşacak hastalığın diğer bitkiye temasla geçmesi engellenmeye çalışılır hem de gelişen domateslerin ağırlıklarından kaynaklanan yere doğru eğilimleri hafifletilmiş olur.

• Gutter Sistemi : Topraksız tarım için kurulan seralarda, domateslerin birim alandan alınacak verimin artırılması amacıyla bitki askı teli ve kancalarla yerden belli bir yükseklikte konumlanan, domates fidelerine yataklık etmek için belirli sıra ve düzende kurulan sistemdir.
• Gutter sistemin saç kalınlığı en az 0.6mm kalınlığında olmalıdır. Daha ince kalınlıktaki gutter sistemi kullanırsanız üstündeki cocopeat yükününüz, sulamadan sonraki oluşacak ağırlığın ve sebze yükünün artmasıyla birlikte gutter yamulmaya ve kıvrılmaya başlayacaktır.

• Sera Yer Örtüsü : Domateslere zarar verebilecek ve toprak altından çıkabilen çeşitli canlıların, sera içerisine girerek ürünlere zarar vermesini  önlemek için genellikle güneş ışınlarını yansıtma özelliğine sahip malzemelerden yapılmış örtüler kullanılmaktadır. Yer örtüleri toprakta olan hastalıkların seranızın içine girmesini engellemektedir, aynı zamanda seranızın içini temiz tutmaya da yarayacaktır.

Sera iklim kontrol sistemi.

• Sistem içerisinde ısıtılan veya soğutulan havanın, serada yetiştirilen ve ihtiyaç duyan bitkilere homojen bir şekilde dağılmasını sağlayan sistemlerdir. Sera içerisine verilen havanın da nem değeri bu sistem sayesinde ayarlanır.
• Serada yetiştirilen farklı tür bitkilerin yetiştirilmesi iklimlendirme ihtiyacının duyulduğu en önemli yerlerdir. Dolayısıyla bitkilerin yetişme sıcaklıkları söz konusu olduğunda sera içi ısıtma ve soğutma sisteminin önemi anlaşılmaktadır.  Sera içi ideal havayı muhafaza etmek için kurulan bu sistemler iklim kontrol sistemleridir.
• Sera, büyüklüğüne göre bölgelere bölünerek iklim kontrol cihazının sensörleri yerleştirilir. Bu doğrultuda sensörlerden alınan veriler iklim kontrol cihazı tarafından işlenerek gerekli komutları diğer sistemlere iletir. İhtiyaca göre sera nemlendirme sistemi, havalandırma sistemi, gölgeleme perde sistemi, sirkülasyon fanları, ısıtma ve soğutma sistemi otomatik olarak çalışır.

Sera ısıtma ve soğutma sistemi.

• Domates bitkileri için gerekli olan 18-27 ^oC ideal gelişim sıcaklığını yakalamak için, sera sistemine eklenecek ısıtma ve soğutma sistemleri de, iklim kontrol sistemleri içerisinde yer almaktadır.
• Seraların ısıtılmasında hem yakıt tasarrufu hem de süreklilik bakımından jeotermal enerjilere ilgi artmıştır. Maliyet açısında da avantajlı görünen jeotermal enerji, üretimin yıla yayılmasına ve üretm kalitesinin artmasına imkan sağlamaktadır.
• Karasal iklimlerde kurulan seralarda kullanılan ısıtma ve soğutma sistemi bitkilerin, kış aylarında ısınma, yaz aylarında da serinletme görevini üstlenerek sorunsuz ve verimi yüksek bir üretim dönemi yapılmasına imkan sağlamaktadır.

Sera gölgeleme ve ısı perdesi.

• Domates seralarında fidelerin gelişme dönemlerinde, gün ışığının kaybolması ile meydana gelecek ısı kayıplarını önlemek veya en aza indirmek için kullanılır. Domatesler için gerekli optimum 18-27^oCyi sağlamak için kullanılmasıyla birlikte, ürünü öğle saatlerinde fazla güneş ışınlarından da koruma da yardımcı olur. Böylece tehlikeli radyasyonlara bitkiler fazla mağdur kalmazlar. Birçok yatırımcı sera kurulum maliyetini düşürebilmek için perde sistemini almaktan vazgeçerler. Oysa perde sistemin yatırımcıya sağlayacağı enerje tasarrufunu verim artışını düşünemezler. Birçok yatırımcı ise bitkiyi güneşten korumak için toz kullanmaktadır. Bu tozlar sera naylonuna zarar vermektedir, bitkinin ışığı istediği zamanlarda ışığı engelleyerek verimi düşürmektedir.
• Bu sistemdeki elemanlardan perdeler imal edilen mekanizmalarla tutturulur ve iklim kontrol sistemine entegre edilerek otomatik açılıp kapnması sağlanır.

Sera sulama otomasyon ve gübreleme sistemi.

• Domates serası sulaması: Sistem güneş enerjisinin sistemde joule olarak toplanmasıyla ilişkilidir. Yaz aylarında daha hızlı toplanacak olan bu enerjiyle, domatesler daha sık sulanacak ve bitkinin su ihtiyacı karşılanmaya çalışılacaktır.
• Domates serası gübrelemesi: Domateste 1 ton Ürün Elde Etmek İçin Uygulanması Gereken Saf N-P-K Miktarları (kg). Azot (N) 3,00 Fosfor (P) 1,60 Potasyum (K) 4,50 kg olarak belirlenmiştir. Fakat bu oranlar domatesin gelişme dönemlerinde değişmektedir.

Kültür işlem arabaları ve yardımcı ekipmanlar.

• Kültürel işlem Arabaları: Seralarda tarımsal faaliyetlerin yürütülmesi ve domates fidesi üzerine uygulanan, dolama, yatırma, budama vb. kültürel işlemlerin rahat yapılabilmesi için dizayn edilmiş, üzerinde 0,4 kW güçte motora sahip, mekanizma ile 3-4 metreye kadar yükselip alçalabilen ve 140 m/d hıza sahip ve hızı sabitlenebilen mekanik arabalardır.

Sera kurulumu hakkında detaylı bilgi almak istiyorsanız bizi ofisimizde ziyaret edebilir, anahtar teslim sera kurulumu fiyat teklifi almak istiyorsanız buradan bizimle iletişime geçebilirsiniz. Ayrıca domates serası işletme maliyetleri, domates serası kazancı, domates serası verimi hakkında bilgi almak istiyorsanız domates serası işletme maliyeti yazımızı mutkala incelemelisiniz.

Bizi facebok ve instagram hesaplarımızdan takip edebilirsiniz. Güncel sera yapım videolarını sosyal medya hesaplarımızda sürekli paylaşmaktayız. Ayrıca youtube kanalımızdan da takip etmeyi unutmayın. Yakın zamanda seracılık, topraksız tarım, çiftçi seraları, topkrasız çilek yetiştiriciliği, topraksız domates yetiştiriciliği, hidroponik marul yetiştiriciliği ve organik sebze yetiştiriciliği hakkında paylaşımlar yapacağız.